90630079_2786898228030746_2259116402143133696_n

Alleen huilen in corona crisis

Huilen doe ik wel alleen

“Huilen doe ik wel alleen”, met deze tekst had volkszanger Jannes in 2016 een grote hit. Intijden van crisis en sociale isolatie wil iedereen een eigen uiting aan zijn emoties geven. Vele ouderen onder ons zitten, net als zieke mensen, alleen. Ik kan hier wel om huilen.

In de zorg zijn er heel veel mensen die anderen helpen,waarbij zij een verhoogd risico lopen om zelf besmet te worden met het corona-virus. Sociaal isolement wordt bijna afgedwongen. Vitale beroepen,waaronder de boeren, worden geacht onder strikte beperkingen en met hoge hygiëne-eisen door te blijven werken. Ik kan er wel om huilen.

In onze naaste omgeving kregen we te horen dat iemand een hele zeldzame vorm van kanker heeft. Ook deze ziekte muteert zich schijnbaar. Dat maakt ons als mensen ondanks de betere medische wetenschap extra kwetsbaar. De wetenschap helpt ons begrijpen maar kan ons nog niet weren tegen extreme ziektes. In mijn kleine isolatieruimte kan ik er wel om huilen.

Sommige mensen menen in crisistijd dat zij boven andere mensen staan. Zij proberen misbruik van de situatie te maken. Zo maakten wij vorige week mee, dat ondanks onze goede bedoelingen, ingebroken werd in onze boerderijwinkel. In de nacht dat alle horeca-gelegenheden moesten sluiten, werden onze vriezers leeggeroofd door, zoals de politie ze noemde, “vleesplunderaars”. Wij konden wel huilen, waarom, waarom?

We zitten als boeren naast de onzekerheid rondom het corona-virus, ook in onzekerheid rondom het stikstofbeleid. Dan lees je in het weekend plompverloren in het NRC dat de coalitie in crisistijd een coalitieakkoord gesloten heeft, zonder dat het Landbouwcollectief hiervan op de hoogte is. Men wil het in deze periode nog maar niet naar buiten brengen. Daar geldt maar één uitspraak voor …. “huilen met de pet op”.

Een raadsfractiegenoot heeft volgens eigen zeggen corona.Een andere fractiegenoot valt in de risicogroep en hij heeft van de artsen gehoord dat, als hij besmet raakt, hij een overlevingskans heeft van 25 %. Iets in mij breekt en ik begin te huilen.

Een economische crisis met veel gevolgen is aanstaande. Iedereen vindt dat volksgezondheid voorop moet staan. Maar hoe vind je de balans tussen aantallen doden en de financiële gevolgen voor iedereen individueel? Keuzes op basis van leven en dood zijn voor onze generatie nieuw. Zulke zware keuzes maken, kun je niet alleen. Dat zullen we samen moeten doen.

Ik weet het zeker, deze periode komen we door en dan gaan we dat vieren en feesten. Ook dan zal ik wellicht moeten huilen, maar dan huil ik van geluk. En ik hoop velen met mij.

 

pexels-photo-2372440

Protesteren of profiteren

Als uiterste poging boer te blijven, ondersteun ik blokkade distributiecentra.

Tijdens de cursus voor educatieboer(in) die mijn vrouw Paula volgt, gingen de leraren in staking. Die leraren staakten vanwege een hoge werkdruk en om maar 9,6% loonsverhoging te krijgen.

Wat mij betreft staken ze nog vaker en brengen ze de kinderen dan naar ons, naar de boeren toe

Mogen leraren dan niet staken, zult u zich afvragen. Wat mij betreft staken ze nog vaker en brengen ze de kinderen dan naar ons, naar de boeren toe. Dat is immers een perfecte kans om de volgende generatie te leren hoe het bij de boer gaat en waar ons voedsel vandaan komt. Bijna alle problemen waar op dit moment de boeren mee worstelen, worden namelijk veroorzaakt door een categorie mensen die ons als boeren niet goed kent. Bij deze huidige generatie beslissers is dit niet meer te herstellen, maar de volgende generatie kunnen we op laten groeien met het eerlijke boerenverhaal.

Belevend leren

Voor € 140 (betaald door de boerenorganisaties zelf) geven we een dagdeel les aan kinderen van de basisscholen. Dit doen we door middel van belevend leren waarbij de kinderen al hun zintuigen kunnen gebruiken. Hiermee helpen we tevens de werkdruk te verlagen in het onderwijs. Op de langere termijn hoeven we niet zo veel meer uit te leggen en blijven we in het hart van deze jonge leerlingen. Een investering waard zou ik zeggen. Dus ga eens naar de site van www.educatieboeren.nl. Niet om ons met geld te steunen maar om je op te geven als educatieboer.

Blijven protesteren

Hoe dienen we dan met de huidige generatie beslissers in Den Haag om te gaan? Eigenlijk zie ik maar één oplossing. Zoveel protesteren dat de politieke stedeling ook begint te beseffen dat voedsel van het platteland komt en dat zij daarvan afhankelijk zijn. Daarvoor is het platleggen van alle distributiecentra van alle grote supermarkten in Nederland een unieke mogelijkheid. Dat je daarbij het risico loopt op een straf van € 300 en een voorwaardelijke gevangenisstraf zal voor menig boer geen probleem zijn. Ik ben benieuwd hoe lang het duurt voordat dit gaat gebeuren. De eerste signalen zijn er al: lijsten met 35 distributiecentra gaan al rond.

Uiterste poging om boer te blijven

Ik vraag mezelf af of ik daaraan wil meewerken. De vraag stellen is hem beantwoorden; ik realiseer me dat ik dat met het schrijven van deze column al doe.

Het zit diep, die onrechtvaardigheid, heel diep

Overwegende deze passage te schrappen en realiserende dat ik het eigenlijk in de grond van mijn hart wel zo voel, zou ik dit middel wel ondersteunen. Het is een uiterste poging om boer te blijven. Het zit diep, die onrechtvaardigheid, heel diep.

Na eerdere stakingen en blokkades in het buitenland, waardoor er minder of geen voedsel meer in de winkels lag, bleken aanpassingen van beleid heel snel mogelijk. Ik laat aan u de keus, wilt u profiteren of leren van protesteren?

 

pexels-photo-110820

Levensreddende varkens

Mijn presentatie over de varkenshouderij won aan kracht door het verhaal van een vijfjarige jongen.

Media pikken nieuws selectief op en hebben een voorkeur voor – negatieve – berichten waarbij ze tegenstellingen kunnen belichten. Ik mocht mij onlangs op NPO Radio 1 verdedigen over het stikstofprobleem en de inkrimping van de veestapel.

Ik heb geprobeerd het gesprek een andere wending te geven en vooral ook positieve zaken te belichten. Het viel me op dat wanneer je dan iets bijzonders te melden hebt, het gesprek een heel andere kant opgaat.

Varkensglijbaan en varkensmelk doen het goed

Het voorbeeld van onze varkensglijbaan en varkensmelk doet het altijd goed. Mensen zijn dan geïnteresseerd en vragen daar verder over. Mede daarom is het belangrijk om iedereen te laten zien dat varkens niet alleen voor het vlees worden gehouden.

Hartkleppen varken bruikbaar voor mens

Onlangs hadden we op ons bedrijf, tijdens de rondleidingen en tevens knuffelsessies, aandacht voor de andere producten die naast het vlees ook van het varken komen. Standaard vermeld ik in mijn presentaties dat het hart van een varken veel op dat van een mens lijkt en dat de hartkleppen gebruikt worden als transplantiemateriaal bij mensen. Een opmerking als altijd, maar dit keer ging het toch anders. Een kleine jongen van een jaar of vijf met een biggetje op schoot stak zijn vinger op. “Meneer”, zei hij schuchter, “ik heb dat ook.”

Jongetje dankt zijn jonge leven aan varken

Iedereen in de zaal werd muisstil en ik kreeg kippenvel op mijn armen. Het jongetje begon heel bedeesd te vertellen, toen ik hem vroeg wat hij bedoelde. Met het biggetje op schoot en met hulp van zijn ouders vertelde hij dat hij op tweejarige leeftijd een varkenshartkleptransplantatie had ondergaan en dat hij iedere twee jaar een nieuwe klep krijgt. Hij was dus al meermaals geopereerd en dankte zijn jonge leven aan een varken.

Het ontroerde alle aanwezigen en wanneer ik dit verhaal nu in onze vriendenkring vertel, hoor ik vaak dat zij ook wel iemand kennen die dit heeft. Een feit dat wij als boeren ook wel eens wat meer onder de aandacht zouden kunnen brengen.

Varkenskaas, alcoholverslaving en voodoovrouw uit Parijs

Maar we maken ook wel eens de andere kant mee. Nadat in de media verscheen dat we een varkenskaas hebben gemaakt van melk van onze eigenhandig gemolken zeugen, worden we vaak benaderd door mensen die graag varkensmelk willen kopen. De legende gaat namelijk dat je daarmee van een alcoholverslaving af kunt komen. En het helpt ook tegen allerlei vervelende ziekten, verkondigt een voodoovrouw uit Parijs. Deze twee zaken hebben we niet wetenschappelijk kunnen bewijzen en daarom zijn we gestopt met het beleveren van deze mensen. Wellicht dat het placebo-effect deze mensen zou kunnen helpen, maar wij werken er niet meer aan mee.

Waar we wel graag aan meewerken, is om mensen gelukkiger te maken, door ze bij voorbeeld te laten knuffelen met biggen

Waar we wel graag aan meewerken, is om mensen gelukkiger te maken door ze bij voorbeeld te laten knuffelen met biggen. Wetenschappelijk is bewezen dat je daardoor endorfine aanmaakt en gelukkiger wordt en wie weet daardoor wellicht een langer leven mag leiden.

De eindconclusie mag dan ook zijn dat varkens niet alleen mensen van voedsel voorzien, maar dat ze ook mensenlevens redden.

 

pexels-photo-95425

Lokaal of werelds?

Ook voor een exporterend land zoals Nederland zijn niche- en lokale producten een optie.

Hoe kunnen we als voedselproducenten in Nederland beter in beeld komen? Vele bedrijven en organisaties zijn hier nationaal en internationaal mee bezig. Gelukkig brengen we onze producten met onze herkomst steeds meer in beeld. Maar moeten we dit door onze afnemers laten doen of kunnen we dit als producenten beter zelf doen?

Kritische consument

We denken als voedselproducenten niet altijd als consumenten, maar meer als ondernemers. Wanneer we ons gaan verplaatsen in de kritische consument, verdwijnen soms oogkleppen. Want wie koopt nu alleen Nederlandse producten? Wie kijkt online naar een lokaal label?

Toen mijn vrouw en ik ons 25-jarig huwelijk wilden gaan vieren, stelden we als kritische consumenten enkele kaders voor ons feest. We wilden lokaal, herkenbaar, uniek en gemoedelijk ons feest vieren.

Dan zoek je een lokale kok, lokale producten en een unieke locatie in de buurt. Het bleek helemaal niet zo moeilijk. Met wat creativiteit en geluk met de weersomstandigheden bleek een goed ‘lokaal feest’ prima te organiseren. Waarom mensen de wereld over reizen om daar bij voorbeeld huwelijksfeesten te organiseren, is voor mij dan ook een grote vraag.

Steun voor lokale productie

Onlangs was de Zuid-Afrikaanse via het ministerie van Buitenlandse zaken bij ons op bezoek. Zij vertelde helder en klaar dat in Zuid-Afrika ‘lokaal, herkenbaar en uniek’ gebruikelijk is.

Voedselproducenten worden daar zelfs financieel door de overheid ondersteund om lokaal voedsel te produceren. Stichtingen, kerken en overheidsinstellingen stellen grond beschikbaar voor voedselproducenten om daarop te ondernemen. Lokaal worden eigen producten gewaardeerd en maatschappelijk ondersteund.

Bijzonder trouwens, dat ons ministerie van Buitenlandse zaken een Zuid-Afrikaanse boerin uitnodigt om Nederland te leren kennen. Daarnaast krijgt ze de mogelijkheid om productietechnieken in lokale nicheproducten te bestuderen.

Nicheproducten

Misschien zouden we vastgoed– en grondbeleggers naar Zuid-Afrika kunnen sturen om te kijken hoe men daar maatschappelijke ondersteuning geeft aan voedselproducten.

Het zou een nieuw beeldmerk in Nederland kunnen worden, waarbij naast duurzaamheid ook lokale maatschappelijke voedselinvesteringen onderdeel worden in beleid van grote bedrijven.

Ik hoor u al denken: hiervoor is Nederland als exporterend land toch veel te groot? Nicheproducten en lokale producten zijn voor ons als een van de grootste producerende landen toch niet weggelegd?

Voorkeur geven aan lokale producten

Ik ben het deels met u eens. Maar dit zou Europees ook een uitstraling kunnen geven, waarbij wellicht nieuwe markten ontstaan en op de langere termijn de lokale Nederlandse producten een ‘wereldse’ maatschappelijke beleving meegeven.

Als kritische consument durf ik wel lokaal te kijken. Misschien kunt u dat ook doen, en geven we dan de voorkeur aan onze lokale (voedsel)producten boven ‘het wereldse’.

 

download-e1586273220577

Van stikstof tot oorlogen verbinden is het toverwoord

Verbinden als oplossing van alle problemen; van stikstof tot burgeroorlog.

Ik verbind, jij verbindt, wij willen verbonden worden. Zoiets meldden twee ruziënde Libische generaals vorige week tijdens een spoedoverleg in Berlijn. Dat overleg ging over Libië waar een burgeroorlog aan de gang is die mijn voorstellingsvermogen te boven gaat.

Vredesprocessen in oorlogstijden, dan spreek je over een ander niveau dan boeren verbinden met burgers en politici. Het toverwoord van politici in Den Haag en bij provincies is, net als bij wereldwijde vredesprocessen, verbinden.

Sinds de boerenprotesten vanaf 1 oktober doen de boeren er weer toe. Sommigen willen graag de problemen zoals stikstof, dierenwelzijn en klimaat wegtoveren. Anderen willen graag de excessen benadrukken en daardoor hun eigen droombeelden verwezenlijken. Lossen we daar onderling problemen mee op?

Bezoek aan Grüne Woche in Berlijn

Bij een bezoek aan Berlijn ten tijde van de Grüne Woche werd ik met de neus op de feiten gedrukt. Een toespraak namens 70 landbouwministers door de Duitse landbouwminister Julia Klöckner, opende mijn ogen. Hebben we nu in Nederland zo veel meer problemen dan in andere landen? Overal protesteren de boeren, overal verandert het klimaat, overal probeert men te toveren en te verbinden. In sommige landen lukt dat beter dan in andere. De vergelijking die we op de Grüne Woche konden maken, is dat bijna 75 landen zich hier presenteerden.

Holland Paviljoen echte blikvanger op Grüne Woche

Het ‘Holland Paviljoen’ was een echte blikvanger. Er werden innovatieve streekproducten en moderne oplossingsrichtingen getoond. Waar andere landen bleven steken in ouderwetse producten en vormen, liet Nederland zien dat we vooroplopen. Kennis en innovatie in de vorm van bij voorbeeld drijvende boerderijen, een virtuele tour op onze boerderijen en vlees met zeewier.

Het is niet voor niets dat de opening van de Grüne Woche plaatsvond in het Holland Paviljoen

Kunnen wij dan toveren in Nederland? Het is niet voor niets dat de opening van de Grüne Woche door de Duitse landbouwminister in het Holland Paviljoen plaatsvond. Daarom is het belangrijk dat wij als Nederlandse boeren hierbij aanwezig zijn en de verbinding met onze grootste exportpartner blijven zoeken. Er komen hele hordes consumenten naar deze beurs en Nederland komt goed in beeld.

We hebben op 1.800 stands één stand met een varkenshouder gezien. De burger overheerst in de Grüne Woche: rondlopen en (gratis) proeven

Dit jaar was ik de eerste keer samen met Paula, mijn vrouw. Ze had een heel andere verwachting van de (landbouw-)beurs. “Je ziet bijna geen boeren, nee eigenlijk alleen maar eten, eten en nog eens eten”.

We hebben welgeteld één stand (van de 1.800) met een varkenshouder gezien.

De burger overheerst in de Grüne Woche. Rondlopen en het liefst (gratis) proeven.

Libische generaals, Poetin en Erdogan

Toveren doet men op de beurs niet…. Zich tegoed doen aan alle lekkernijen en net doen of de verbinding met de boer gezocht wordt wel.

De twee Libische generaals die tegelijk met ons in Berlijn waren, doen ook net of ze de verbinding met elkaar zoeken. Beiden hebben ze een groot belang en voeren ze een vieze oorlog. Ze waren bijeengebracht door wereldleiders, zoals Merkel, Poetin, Erdogan, Macron en vele anderen. Er moest en zou een vredesproces getekend worden.

Heel Berlijn stond vol met politie, leger en media. Helikopters vlogen boven de stad ter bescherming van de Russische premier Poetin en Erdogans hotel werd door wel 50 politie- en legervoertuigen bewaakt. Het leek wel oorlog. De wereldleiders besloten met elkaar te verbinden en beide kampen in Libië niet meer te ondersteunen met geld en wapens.

Kijken naar steun Postcodeloterij voor extreme organisaties

Zou, op kleinere schaal, dit mogelijk zijn in Nederland? Bijvoorbeeld dat de Postcodeloterij met de door haar ondersteunde stichtingen en banken met haar leden door premier Rutte bijeengebracht worden en dat daarbij gevraagd wordt om extreme partijen niet meer te ondersteunen of te faciliteren, maar juist de verbinding met elkaar te laten zoeken.

‘Opeens sta je dan voor de Berlijnse muur, een versperring die een land bijna 30 jaar verdeelde; daar zouden we van moeten leren’

Paula en ik hobbelen met een mopperende taxichauffeur tussen alle blokkades door en staan dan opeens voor de Berlijnse Muur. Een versperring waardoor een land bijna 30 jaar verdeeld werd. Geen contact, geen vrijheid en totaal van elkaar afgesloten. Een geschiedenis waarvan we van zouden moeten leren.

Ik zou willen dat ik kon toveren…. Dan begon ik met verbinden.